UPDATES
Praktijkvoorbeeld: verduurzaming na 12 jaar leegstand
Het 90 jaar oude Mr. H.C. Dresselhuyspaviljoen, onderdeel van het voormalige sanatorium Zonnestraal in Hilversum, is onlangs compleet gerenoveerd en verduurzaamd. Het paviljoen stond 12 jaar leeg, omdat de vorige eigenaar de renovatie van het interieur plotseling staakte. Ondanks de slechte bouwfysische schil is het Rijksmonument nu helemaal klaar voor een duurzame toekomst.
Dit artikel verscheen eerder op De Techniek achter Nederland.
H2O Installatietechniek zat vanaf dag één in het bouwteam van de renovatie van het Mr. H.C. Dresselhuyspaviljoen in Hilversum, die vorig jaar startte. H2O ontwierp en installeerde alle W-installaties en gaat ze ook beheren. ‘Het gebouw was van binnen nog zo onaf dat het nog niet eens een gasaansluiting had’, vertelt Guido van Els, directeur van H2O Installatietechniek. ‘Dat hebben we zo gelaten.’
Een lucht-waterwarmtepomp verwarmt en koelt het gebouw. De pomp heeft een verwarmingscapaciteit van 177 kW, zelfs bij een buitenluchttemperatuur van -10 °C. De koelcapaciteit bedraagt 331 kW, ook als het buiten 32 °C is. Een elektrische ketel vangt de pieklast op.
LEAN bouwteam
Naast het gebouw, waar kantoren en een restaurant in komen, was vanwege esthetische redenen geen plaats voor de warmtepomp. Van Els: ‘Met het bouwteam zijn we daarom tot het compromis gekomen de pomp 15 meter van het pand af te plaatsen. Hij zit verstopt achter een geïsoleerde zeecontainer met daarin alle techniek.’
De container is donkergroen gespoten zodat hij tussen de bomen minder opvalt. ‘We hebben de container met alle techniek prefab geleverd. Bij een project als dit maak je de hele tijd een afweging tussen kosten en het esthetische verhaal. Dat is het leuke van werken in bouwteam. Het is heel LEAN, je werkt geen vooraf gedicteerd plan uit.’
Prefab fancoil-units
De warmte of koude wordt op twee manieren in het paviljoen afgegeven: via vloerverwarming en -koeling in de vloer, en via plafondverwarmingsinstallaties boven akoestische plafonds.
Van Els: ‘Overal in het pand, dus in de gangen, de kamers, en in het restaurantgedeelte, hebben we vloerverwarming en -koeling aangelegd. Dit was een behoorlijk lastige en arbeidsintensieve klus, want de leidingen moesten worden gefreesd in de oude terrazzovloer.’
Fancoil-units boven de plafondeilanden zorgen voor verwarming en koeling. Een wisselaar laat de lucht rustig langs de ruiten stromen. Net als de warmtepomp heeft H2O Installatietechniek ook voor de fancoil-units veel prefab geleverd. ‘Het biedt veel voordelen om iets wat goed werkt en slim is, heel vaak te repeteren. De 52 fancoil-units hebben allemaal hetzelfde leidingwerk en dezelfde aansluiting. Die hadden we ‘thuis’ al gemaakt.’
Andere belangen
Hoewel het pand monumentaal dubbelglas heeft gekregen en ook vanuit de kruipruimte is geïsoleerd, is de bouwschil nog altijd slecht. De luchtbehandeling is heel basic gehouden, en werkt via natuurlijke toevoer en mechanische afvoer.
‘Normaal gesproken zou ik balansventilatie adviseren, maar dat mocht hier niet omdat er dan te veel luchtkanalen zouden lopen’, zegt Van Els. ‘Omdat de gevel niet infiltratiedicht dicht is, is er niet echt goed controle over de temperatuur. Sommige installatietechnische partijen zouden in zo’n geval misschien zeggen ‘Dit kan zo niet’, maar zo stellig zijn wij niet. Het is vanuit de architect, de monumentencommissie en de opdrachtgevers gezien logischer dat zij voor deze oplossing kozen, want zij hebben soms iets andere belangen dan wij.’
