Verbinding van privaat en publiek rondom samenwerkingstafel utiliteitsbouw

De utiliteitsbouw is een soms vergeten groep die net als alle andere sectoren mee moet doen in de energietransitie. Net als gebouwen met een woonbestemming, hebben utiliteitsgebouwen eigen obstakels om tot verduurzaming te komen. Het vinden van financiering, het missen van kennis en capaciteit, netcongestie, langzame besluitvormingsprocessen en krapte bij uitvoerende partijen. Tijdens de tweede bijeenkomst van de samenwerkingstafel utiliteitsbouw, met alle partners en partijen daar omheen, kwamen onder andere deze thema’s langs. De eerste conclusie van de dag al vlak na de start: na de huidige crisissen volgen nieuwe uitdagingen en we zullen moeten samenwerken om op de toekomst voorbereid te zijn en blijven.

Huidige ontwikkelingen en focus

De eerste ontwikkeling laat zich al zien in de mensen die de prachtige Metaal Kathedraal in Utrecht komen binnenlopen: publiek én privaat is vertegenwoordigd. Niet alleen als netwerkpartij op deze oploop, maar ook met oplossingen en daadkracht in de dagelijkse praktijk. Deze publiek-private bedrijvigheid heeft veel kansen in de knop. Er zijn subsidies en financieringsconstructies, er zijn integrale aanpakken, er zijn kennisinstrumenten en er is een ontzorgingsaanbod op alle niveaus (wijk, gemeente, provincie) aanwezig of in ontwikkeling. Overheidspartijen zoals de omgevingsdiensten of RVO zoeken naar een andere insteek van haar klassieke rollen en ook branches en sectoren zoeken de samenwerking op. Ook op Europees niveau moeten we steeds meer kaders verwachten die implicaties hebben voor ‘onze’ gebouwen. Dit kwam uitgebreid aan bod in de presentatie van het Ministerie van Binnenlandse zaken en Koninkrijksrelaties, gegeven door Selina Roskam.

Van #hoedan naar #doedan

Wat op deze bijeenkomst opvalt, is hoe hard er wordt gewerkt, maar ook dat er nog een paar kloven zijn, die in kleine stapjes overbrugd moeten worden. In een aantal sessies werd over oplossingen hiervoor nagedacht. De bundeling van vraag (personen en organisaties die hun gebouw willen verduurzamen) en aanbod (instrumenten, stappenplannen, checklists, programma’s, etc.) kan en moet gestroomlijnder en dichter bij de doelgroep. Utiliteitsbouw blijft achter in woningbouw-gerichte aanpakken zoals de wijkaanpak of andere maatregelen. Stakeholders die te maken hebben met het verduurzamen van het MKB hebben nog moeite om de (kleine) ondernemer mee te krijgen; maar dit proces, zo concludeerden de deelnemers van de sessie Financiering en ontzorging, is wél te stroomlijnen. Ook al zijn er al goede stappen gezet en is de intentie er van beide kanten: het blijft lastig voor publieke en private initiatieven om elkaar te versterken en op elkaar aan te sluiten. En last but not least is er ontzettend veel goede energie, maar is het hele systeem toe aan de stap naar actie. Of zoals openend voorzitter Claudia Reiner benadrukte: van #hoedan naar #doedan.

Nieuwe uitdagingen aan de horizon

Één ding is zeker: uit deze bijeenkomst zijn nieuwe verbindingen en acties voortgekomen. Vanuit de energie van samenwerken gaat er de komende tijd nog verder gewerkt worden aan inzicht in de doelgroep, voorlichting over hun klantreis, paarse krokodillen schrappen en ontkokering van parallelle processen. Dat is een werkwijze die we als systeem nodig hebben, want de integrale uitdagingen zullen blijven komen. Netcongestie wordt en blijft een uitdaging, die vraagt om afstemming over toekomstige netbelasting of energieteruglevering na verduurzamen. Maar ook circulariteit, waterschaarste en grondstofverdeling worden uitdagingen, waarbij we verder kunnen bouwen op deze netwerkkracht van overheid en private partijen.